AGTECH101

Back

AGTECH101

เส้นทางก้าวสู่การเป็นสตาร์ทอัพด้านการเกษตร

ภาคการเกษตรมีความสำคัญกับประเทศไทยและทั่วโลก เนื่องจากเป็นแหล่งผลิตอาหารให้กับทุกคนในโลก รวมทั้งประเทศไทยที่เป็นเป็นฐานการผลิตผลิตผลเกษตรที่สำคัญของโลก โดยเห็นได้จากการที่เป็นผู้ส่งออกสินค้าเกษตรสำคัญอันดับต้นๆ ของโลก เช่น ยางพารา มันสำปะหลัง น้ำตาล ปลาทูน่า โดยที่เกษตรกรเปรียบได้เป็นกระดูกสันหลังของชาติ ที่มีจำนวนแรงงานที่เกี่ยวข้องเกือบหนึ่งในสามของประเทศ เมื่อพิจารณาผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศไม่ถึงร้อยละ 10 สะท้อนให้เห็นอย่างหนึ่งคือ เกษตรกรยังคงมีสภาพความเป็นอยู่ที่ยากจน

ดังนั้น เพื่อให้สอดคล้องกับแนวทางสนับสนุนการดำเนินงานตามนโยบายรัฐบาลเพื่อส่งเสริมศักยภาพและยกระดับภาคการเกษตรของประเทศ สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) จึงได้มีแผนดำเนินงานเร่งสร้างเสริมความสามารถแก่ผู้ประกอบการธุรกิจที่มุ่งเน้นการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมแก้ไขปัญหาการเกษตรตลอดห่วงโซ่มูลค่าตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ ตลอดจนสนับสนุนให้เกิดระบบนิเวศทางธุรกิจนวัตกรรมเกษตร โดยมุ่งเน้นการสร้างผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลง (change maker) เป็น สตาร์ทอัพด้านการเกษตร หรือ AgTech Startup ที่มุ่งเน้นการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม มาพลิกโฉมวงการเกษตรได้อย่างยั่งยืน

หลักสูตรนี้มีแนวทางการออกแบบผ่านหลักการของกระบวนการของการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking Process) ที่มุ่งให้เกิดการเข้าใจปัญหาด้านการเกษตรนำไปสู่การสร้างแรงบันดาลใจร่วมกับนำแนวคิดการทำธุรกิจแบบสตาร์ทอัพให้เกิดการคิดแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบ โดยมีทั้ง 4 หัวข้อ ได้แก่

Module 1 : Discover – ทำความเข้าใจผู้บริโภคเพื่อมองเห็นถึงปัญหา
นำเสนอในบทที่ 1 - 6
Module 2 : Define – คัดกรองและจัดลำดับความสำคัญของสิ่งที่ต้องการจะแก้ไข
นำเสนอในบทที่ 7
Module 3 : Develop – ระดมไอเดียเพื่อแก้ไขปัญหา
นำเสนอในบทที่ 8-10
Module 4 : Deliver – นำไอเดียที่ดีที่สุดไปพัฒนาต่อ และทดลองใช้
นำเสนอในบทที่ 11

หลักสูตรออนไลน์ “AgTech101...เส้นทางก้าวสู่ความเป็นสตาร์ทอัพด้านการเกษตร” จึงเป็นแนวทางที่สำคัญหนึ่งในการจุดประกายให้กลุ่มคนที่จะมาสร้างความหวังใหม่และตอบโจทย์ปัญหาการเกษตรที่ท้าทาย ด้วยรูปแบบธุรกิจแบบสตาร์ทอัพที่เกี่ยวข้องด้านการเกษตรที่สามารถเติบโตได้อย่างก้าวกระโดดในระยะเวลาอย่างรวดเร็ว ซึ่งได้ออกแบบให้ผู้สนใจได้เรียนรู้ผ่านประสบการณ์สตาร์ทอัพด้านการเกษตรตัวจริงในแนวทางการสร้างธุรกิจนวัตกรรม เพื่อจุดพลังให้กับผู้สนใจการเรียนรู้หลักสูตรนี้ มาสร้างสรรค์เป็นสตาร์ทอัพด้านการเกษตร..เป็นนักบุกเบิกเศรษฐกิจรุ่นใหม่ที่เข้ามาเปลี่ยนแปลงภาคการเกษตรของไทยและทั่วโลก

เนื้อหาคอร์ส

1. สตาร์ทอัพด้านการเกษตร...ผู้นำการเปลี่ยนแปลงวงการเกษตร

10:00

สอนโดย คุณ มณฑา ไก่หิรัญ ผู้จัดการส่งเสริมนวัตกรรม ฝ่ายพัฒนาผู้ประกอบการนวัตกรรม สำนักงานนวัตกรรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน)

สตาร์ทอัพด้านการเกษตร คือการนำเอาเทคโนโลยีเข้ามาใช้ในวงกรเกษตร เพื่อแก้ปัญหา pain point ต่างๆ โดยแบ่งออกได้ 6 สาขาหลัก ได้แก่ เทคโนโลยีชีวภาพทางการเกษตร, การบริหารจัดการฟาร์มด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล, หุ่นยนต์ เครื่องจักรและระบบอัตโนมัติ, รูปแบบการจัดการฟาร์มแบบใหม่, การจัดการหลังการเก็บเกี่ยว โลจิสติกส์ในการขนส่ง, การบริการ การสร้างตลาดใหม่ของสินค้าเกษตร

เป้าหมายของสตาร์ทอัพการเกษตรคือการเปลี่ยนการเกษตรแบบดั้งเดิมให้เป็นเกษตรอัตโนมัติ, มีการจัดการการเงินให้ถึงมือเกษตรกรได้รวดเร็ว, สามารถสร้างตลาดรูปแบบใหม่ๆ ขึ้นมา, มีการบริหารจัดการของเหลือทิ้งทางการเกษตรให้เกิดประโยชน์ และสร้างประเทศไทยให้เป็นประเทศผู้นำทางการเกษตร

2. เทคโนโลยีชีวภาพทางการเกษตร

11:10

สอนโดย รศ. ดร.พรรณลดา ติตตะบุตร สำนักวิชาเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

เทคโนโลยีชีวภาพคือเทคโนโลยีที่นำสิ่งมีชีวิตหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของสิ่งมีชีวิตมาทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงโดยกระบวนการต่างๆ เพื่อให้ได้ลักษณะที่ต้องการ

แนวโน้มด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตรด้านเทคโนโลยีชีวภาพทางการเกษตรแบ่งได้ 4 ประเด็นหลัก ได้แก่

1) การใช้ไมโครไบโอมจุลินทรีย์ดินเพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตและการเพิ่มผลผลิตของพืช

2) ผลิตภัณฑ์สำหรับควบคุมศัตรูพืชโดยใช้นวัตกรรมเทคโนโลยีชีวภาพ

3) การสร้างพืชที่มีคุณลักษณะตามความต้องการโดยการดัดแปลงยีน

4) นวัตกรรมด้านการวิเคราะห์ข้อมูลแบบองค์รวมทางชีวภาพ

3. เกษตรดิจิทัล และรูปแบบการจัดการฟาร์มแบบใหม่

10:55

สอนโดย รศ.ดร.สิริวัฒน์ สาครวาสี คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้

เนื่องจากแรงงานภาคการเกษตรลดลง ทำให้เกษตรดิจิทัลมีแนวโน้มที่เติบโตอย่างน่าสนใจหลายด้านในช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมา ได้แก่

1) เกษตรอัตโนมัติ (Automated Agriculture)

2) ระบบวิเคราะห์ข้อมูลและภาพถ่ายด้วยปัญญาประดิษฐ์ (Data and Image analysis by Artificial Intelligence)

3) บล็อกเชนเพื่อการเกษตร (Blockchain for Agriculture)

4) การแปลงกลิ่นและรสเป็นข้อมูลดิจิทัล (Digitizing Aroma and Taste)

เกษตรดิจิทัลยังเข้าไปมีบทบาทในเรื่องของการจัดการฟาร์มแบบใหม่ เช่น โรงงานผลิตพืชขนาดใหญ่เพื่อการประหยัดจากขนาด (Big Plant Factory for Economy of Scale), ฟาร์มเลี้ยงแมลงในร่มแบบปิด (Closed-Type Indoor Insect Farm), ฟาร์มในเขตเมือง (Urban Farming), ผักเก็บเกี่ยวตามต้องการ (Harvest on Demand Vegetable), การปรับปรุงพันธุ์สิ่งมีชีวิตสำหรับฟาร์มรูปแบบใหม่ (Breeding of Organisms for New Farming Model)

4. เครื่องจักรกลเกษตร หุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ

10:00

สอนโดย ผศ.ดร.หทัยเทพ วงศ์สุวรรณ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน

ภาคการเกษตรในประเทศไทยประสบภาวะขาดแคลนแรงงาน แต่โลกมีความต้องการผลผลิตทางอาหารสูง จึงต้องมีการพัฒนาเทคโนโลยีด้านเครื่องจักรกลหรือ AI เข้ามาแก้ปัญหาภาคการเกษตรให้มากขึ้น โดยจะมีแนวโน้มที่น่าสนใจ ได้แก่

1) การพัฒนาเซนเซอร์เก็บข้อมูล,

2) การนำข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อใช้กับระบบอัตโนมัติหุ่นยนต์

3) การทำเกษตรกรรมโดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่

4) การผลิตสัตว์คุณภาพสูง

5) โรงงานผลิตพืชสมุนไพรคุณภาพสูง

6) ระบบอัตโนมัติที่ใช้เทคโนโลยี AI

5. การจัดการหลังการเก็บเกี่ยวและการขนส่ง

10:28

สอนโดย ผศ.ดร.ฐิติพร มะชิโกวา สำนักวิชาเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

และ ผศ.ดร.พันทิพย์ ปิยะทัศนานนท์ สำนักวิชาวิทยาศาสตร์ หัวหน้าสาขาวิชาภูมิสารสนเทศ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

สตาร์ทอัพที่จะเข้ามาทำธุรกิจหลังการเก็บเกี่ยวหรือด้านการขนส่งของสินค้าทางการเกษตรยังมีพื้นที่อีกมากในประเทศไทย การจัดการที่เหมาะสมจะสามารถคงสภาพผลผลิตสู่ผู้บริโภคได้

การจัดการด้านการเก็บเกี่ยวเป็นขั้นตอนที่มีผลกระทบต่อผลผลิต จำเป็นต้องมีเครื่องมือที่ช่วยลดผลกระทบที่อาจก่อให้เกิดความเสียหาย

นวัตกรรมหลังการเก็บเกี่ยวและการขนส่งมีความสำคัญในระดับประเทศและระดับโลก เพราะในธุรกิจสินค้าเกษตรมีความบอบบางเรื่องการคงคุณภาพของสินค้า ธุรกิจที่จะเข้ามาสนับสนุนจึงเป็นหัวใจสำคัญที่จะทำให้การขนส่งสินค้าเกษตรเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ

6. การบริการทางธุรกิจเกษตร และตลาดสินค้าเกษตร

10:12

สอนโดย รศ.ดร.สิริวัฒน์ สาครวาสี คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ธุรกิจบริการด้านการเกษตรมันเป็นธุรกิจที่บริษัทให้ความต้องการบางอย่างที่ตอบสนองความต้องการของผู้คน อาจจะเป็นผลิตภัณฑ์ที่เราจับต้องได้ เป็นเทคโนโลยีบางอย่าง ขาย Service หรือบริการที่มีความต้องการอยู่ในตลาด ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามีแนวโน้มที่น่าสนใจ ได้แก่

1) แพลตฟอร์มออนไลน์สำหรับส่งสินค้าเกษตรและอาหารแบบด่วนพิเศษ (On-line Platform for high speed delivery of agricultural products and foods)

2) ระบบขนส่งอาหารอัตโนมัติ (Automated Food Delivery)

3) แพลตฟอร์มออนไลน์สำหรับบริการด้านการเกษตรตามสั่ง (On-line Platform for Agricultural Service On Demand)

4) แชทบอตด้านการเกษตร (Agricultural Chatbot)

5) บริการอาหารและการเกษตรเฉพาะกลุ่ม (Niche Food and Agricultural Services)

7. ปัญหาด้านการเกษตร กับการสร้างโมเดลธุรกิจสตาร์ทอัพเกษตร